De naam van de kerk van Oudkarspel

De kerk van Oudkarspel heette in de 11e eeuw de Aldenkercha. Later in de Middeleeuwen kwam de kerk van Oudkarspel bekend te staan als de St. Maartenskerk, gewijd aan de heilige Martinus, bisschop van Tours. De officiële naam van de kerk luidt dan ook "St. Maartenskerk", maar hij is in de volksmond bekend als de Allemanskerk, omdat met hulp van alleman de kerk na de brand van 1969 weer uit de as herrezen is.

Het gebouw

Het eerste gebouw (de kapel) was waarschijnlijk van hout. Het allereerste stenen gebouw was grotendeels opgetrokken uit tufdrijfsteen en had een vierkante toren met spits.
De huidige toren is deels nog uit die tijd (12e eeuw). Dat is onder andere te zien aan de ronde romaanse bogen van ramen en portaal van de kerk. Het schip werd vernieuwd in de 14e eeuw en het koor werd rond 1500 bijgebouwd. Dit is goed aan de gotische ramen te zien met hun spitse bogen. Het huidige gebouw laat deze bouwgeschiedenis goed zien.

De toren had oorspronkelijk een spits, maar in 1621 is deze spits op de toren door blikseminslag verloren gegaan.

In 1638 werd de oude kerkklok van 1562 vervangen door een grotere klok, die een middellijn had van 1,36 meter en een gewicht van ongeveer 2000 kilogram.

De huidige vervangt de oude klok die gebarsten was. Hij heeft een doorsnede van 129 cm. en een hoogte van circa 133 cm. De klok weegt 1600 kilo en is gemaakt van de oude klok uit 1638, door Petit en Fritsen te AarleRixel.

Kerk en toren verkeerden in 1706 in slechte staat en de financiële toestand van de kerkelijke gemeente was zwak. Men kreeg wel toestemming van de Staten van Holland om de nodige herstellingen te doen, maar mét de bepaling dat gedurende twaalf jaar heffingen moesten worden gelegd op bier, wijn, tarwe, turf en andere producten om op die manier geld voor het onderhoud van de kerk te verkrijgen. In hetzelfde jaar is er een grote restauratie uitgevoerd, maar de spits is nooit vervangen.

Toen de twaalf jaren voorbij waren ontving de gemeente in 1718 een groot legaat van de overleden burgemeester van Oudkarspel, Reijer Adriaanszoon Groenveld (1647-1718). In het testament stond, dat het legaat bestemd was ten dienste van het Godshuis, afzonderlijk geadministreerd moest worden en dat het geërfde land nimmer mocht worden verkocht.

Tussen 1862 en 1870 heeft men een grote verbouwing van de kerk doorgevoerd.  De kerk kreeg een neo-gotisch pseudobasikaal schip. De toren was 42 meter hoog en had 4 transen eneen omloop en werd opnieuw voorzien van een spits. Reeds in 1896 werd de torenspits door bliksem getroffen, maar de schade werd hersteld.
 

De kerk van Oudkarspel was één van de mooiste kerken van de Langedijk tot op 9 juni 1969, tijdens loodgieterswerkzaamheden aan het dak, brand ontstond en de kerk in enkele uren in een troosteloze ruïne veranderde.
Met vereende krachten heeft men in 1970 een begin gemaakt met de wederopbouw van de kerk, die vanaf dat moment de huidige naam Allemanskerk zou dragen. Op 9 juni, om kwart over vier, precies een jaar nadat het vuur zijn verwoestende werk begon, sloeg burgemeester H.H. Zwart van Langedijk de eerste steigerklem. De restauratie werd uitgevoerd door bouwbedrijf Schakel uit Exmorra. De kerk werd teruggebracht in de situatie van vóór de 19e eeuwse verbouwing, zoals de kerk er uitzag op oude afbeeldingen.

In 2009 werd de toren van de Allemanskerk gerestaureerd. Vanwege het historische belang van de toren heeft de ANWB een plaquette met informatie geschonken.