Kerkgebouwen
De Allemanskerk (vooraanzicht)
Kerkgebouwen
Allemanskerk, Dorpsstraat 878, Oudkarspel, tel. 0226-316203. Voor een kaart en foto's o.a. van 27-5-2012 klik hier:
http://reliwiki.nl/index.php?title=Oudkarspel,_Dorpsstraat_878_-_Allemanskerk
In verband met de veiligheid een dringend verzoek uw auto alleen in het midden van het kerkplein te parkeren.
ln de Allemanskerk wordt elke zondag om 10.00 uur een dienst gehouden.
In de Kooger Kerk worden onder verantwoordelijkheid van de PKN-gemeente de zogenaamde kleine diensten gehouden zoals op Witte Donderdag, Goede Vrijdag, Hemelvaartsdag.
Kooger Kerk, Koog 30, Zuid-Scharwoude, tel. 0226-318007, zie http://www.koogerkerk.nl/
Bezienswaardigheden in de Allemanskerk
Als je door de ingang naar binnen komt loop je door de toren de kerkruimte in.
Naast de ingang is een wenteltrap naar de torenkamer, die wel gebruikt wordt voor speciale muzikale en dramatische momenten in de eredienst. In de paasnachtdienst wordt bijvoorbeeld het evangelie van de verrijzenis van de Heer vanuit de toren gelezen, waarna de nieuwe paaskaars van achteren naar voren gebracht wordt en het licht verspreid wordt onder de aanwezigen.
Het Schip en de Zijbeuken
De kerkruimte bestaat uit een zogenaamd "schip" met aan weerszijden "zijbeuken". De zuilen staan op de scheiding van schip en zijbeuk. Het schip was bedoeld als de ruimte van samenkomst voor de gemeente, in de zijbeuken waren in de middeleeuwen doorgaans kapellen van de gilden, de beroepsbroederschappen.
In de linker zijbeuk staat een 17e eeuwse smeedijzeren kist, met sierbeslag, deels getordeerde hengsels, een sleutelschild in ruitvorm, met opengewerkte randen met voluten en bladwerk. De vlakken zijn beschilderd met bloemen, de banden met sierpatronen van zaagvormen.
Aan de muur in de linker zijbeuk hangt een drieluik, dat is ontworpen door Betsy Schuddeboom. Betsy heeft zich laten leiden door haar persoonlijk aansprekende beelden en die uitgewerkt in drie panelen: Vader, Zoon, Heilige Geest. Daarbij als centrale gedachte dat er in de loop der tijd steeds weer opnieuw mensen het durven te proberen met het Woord van God en daarmee op weg te gaan. Na presentatie aan de gemeenteleden zijn nog enkele aanpassingen aan het ontwerp gedaan. Oktober 2006 ging een groep dames met het drieluik aan de slag. November 2008 kon het resultaat getoond worden tijdens een gemeenteavond.
De vaste quiltgroep bestond uit de dames Jet Jonkheer, Willy Hogervorst, Bea van Mansum, Jeannet Lubberts, Annette Glas en Betsy Schuddeboom.
De onderdelen van het drieluik.
Het drieluik heeft drie panelen die de Drie-eenheid representeren. Vader, Zoon, Heilige Geest.
Drie onderdelen gaan door alle panelen heen. Het zijn de mensenstroom (of levensstroom) in zijn bonte geheel. De verschillende lapjes verbeelden de verschillende mensen met hun "eigen"aardigheden. Ze komen van heel lang geleden en gaan door de tijd op weg met het woord van God tot in de toekomst. Ook het kruis spreidt zich over alle drie de delen uit. Verdriet en verzoening zijn van alle tijden. Het centrum (daar draait het immers om) zit in het middenpaneel, dat van de Zoon. Tenslotte overspant de regenboog ook alle drie panelen als teken van het verbond.
Het linkerpaneel. God.
Hierin vinden we de opkomende zon als teken van de schepping. En ook de vis doet aan de schepping denken (de zee en alles wat daar in rond wemelt). De roos als teken van de woestijn die zal bloeien als een roos. Er zijn mensen die in ongunstige omstandigheden toch goede dingen tot stand weten te brengen. De vijgenbladeren met de vijg als teken van Adam en Eva en de zondeval. De regenboog verbeeldt het verbond met Noach en Gods trouw.
Het middenpaneel. Zoon.
Het kruis. Lijden, sterven, verzoening. De vis (die vanuit het 1e paneel komt zwemmen) is hier het Ichtus-teken. De vis staat ook voor delen met elkaar omdat deze doet denken aan het verhaal van de wonderbare spijziging, evenals de korenaren. Zij staan ook voor groeien en bloeien en vrucht dragen. Ook doen ze denken aan het Onze Vader waarin we bidden: "Geef ons heden ons dagelijks brood." De wijnranken met de druiventros: het verhaal van de werkers in de wijngaard. Harten in de onderrand: de liefde van Jezus voor de mensen.
Het rechterpaneel. De Heilige Geest.
Duif als teken van de vrede, maar ook van de Geest die opwaait. Ook de vlammen verwijzen naar het opwaaien van de Geest en de geestdrift. De druiven symboliseren hier de vreugde en het vieren met elkaar. Wees elkanders brood en wijn.
Dit waren de uitgangspunten, maar ieder is vrij om er een eigen invulling aan te geven en er zijn eigen verhaal aan te koppelen. We hebben immers allemaal onze eigen ervaringen en voorkeuren. En zo zijn we weer terug bij de bonte mensenstroom, ieder met zijn eigen kleur.
Ook in de linker zijbeuk vindt u de gedachtenishoek. Op de onderste glasplaat ziet men de stenen met daarop de namen van de gestorvenen en tegen de achterwand een ladder die omhoog wijst. Op de rand van de glasplaat staat de tekst
"Ik zal hem een witte steen geven en op die steen een nieuwe naam geschreven, welke niemand weet, dan die hem ontvangt."
Op de glasplaat boven het monument is de tekst te lezen: "Heer herinner u de namen van hen die gestorven zijn" .
Het gegoten glasbeeld is ontworpen en gegoten door mevr. Trijnie Mohlmann-de Gries te Harkstede in 2010. De glasplaten zijn vervaardigd door VISCONglas B.V.te Purmerend in het jaar 2011.
RONDOM DE GEDACHTENISHOEK
In de dienst rond een graflegging of crematie stellen we ons de overledene nog éénmaal voor ogen zoals hij of zij was. Daarna geven we hem of haar definitief uithanden. Maar de gedachtenis van de naam blijft! Als symbool daarvan wordt aan het slot van elke dienst rond crematie of graflegging een witte steen met daarop de naam van de overledene in de gedachtenishoek geplaatst. De witte steen en de naam zijn ontleent aan Openbaring 2: 17 "Wie overwint, die zal Ik geven van het verborgen manna, en Ik zal hem een witte steen geven en op die steen een nieuwe naam geschreven, welke niemand weet, dan die hem ontvangt."
Op de laatste zondag van het kerkelijk jaar op de zgn. Eeuwigheidszondag gedenken wij de namen van degenen die in het voorafgaande jaar zijn overleden. Nabestaanden worden uitgenodigd om ter gedachtenis aan de overledene een kaarsje te komen aansteken. En wanneer zij dat opprijsstellen kunnen de nabestaanden de witte steen met daarop de naam meenemen.
In de rechter zijbeuk is tegen de wand een Doopboom aangebracht. Als een kind gedoopt wordt, komt er een blaadje met zijn/haar naam aan de boom. Als de kinderen afscheid van de kinderdienst nemen en/of bij het verlaten van de basisschool wordt het blaadje aan hen gegeven als teken van de bij hun leeftijd passende grotere zelfstandigheid, ook in het geloof.
De doopboom is geschonken door de weduwe van Ds Gerrit van Arkel, die in de oorlog omkwam bij een treinbeschieting.
Omdat er weinig dopelingen meer in de boom hangen zijn in augustus 2022 de predikanten, die sinds 1574 verbonden waren aan de kerk, aan de boom toegevoegd, met op het blaadje de jaartallen waarin ze dienst deden.
Het Koor
In het verlengde van het schip is het "koor" van de kerk. Dat het koor zo groot is laat vermoeden dat er een kleine groep kloosterlingen was die daar hun 'getijdengebeden' hielden. Het koor was bedoeld voor de priesters en eventuele religieuzen (monniken, kloosterzusters, een kapittel o.i.d.)
Onder het koor bevindt zich een grafkelder van de Heer van Oud Carspel. In het vernieuwde register van 1730 staat onder nummer 11 op de eerste regel: "op het hooge Choor Graf 1-2 de Ingang in de Heer's kelder". In deze kelder werd onder meer bijgezet Joan van Stalburg, predikant te Oudkarspel van 1743 tot zijn dood in 1777.
Op het koor bevinden zich 28 fraai bewerkte grafstenen, waarvan de oudste dateert uit 1574. Een overzicht van de inscripties en nadere gegevens zijn opgenomen in een lijst, die op verzoek beschikbaar is.
De grafschriften zijn oud en de spelling ook. De zerken zijn soms fraai bewerkt.
Hier leyt . Begra / ven . Pieter . Fol / kertsz: Moerbeek /is. Gerust. Den 6 / Novembris /Ao 1638
Hier. Leyt. Begra /ven. Maertgen, / Pieters . Dr: syn / Huysvrow . Is. gerust den. 7. /DecembrisAo 1630
De ramen in het koor
Na de brand werd het koor weer in ere hersteld en werden er vier ramen geschonken door: De Noord-Hollandse Brandwaarborg Maatschappij (links), Houthandel Eecen (rechts), de orgelbouwers Adema-Schreurs(linksonder) en de Groenveldstichting (rechtsonder).
Links het Schreurs raam ter herinnering aan het Adema orgel dat in vlammen opging, en het bouwen van het nieuwe (Adema)Schreurs orgel. Het herinnert eraan dat God geloofd wordt met muziek en zang. Dat was al zo in bijbelse tijden. Ook in de kerkgeschiedenis blijkt muziek mensen steeds weer geholpen te hebben in hun omgang met God. Vreugde, maar ook verdriet worden met muziek geuit, maar dringen ook door middel van muziek diep bij mensen binnen. Muziek gaat aan woorden voorbij en brengt daarom misschien ook wel dichter bij het geheimenis van God.
Rechts het Groenveld raam dat herinnert aan de ondersteunende rol van de Groenveld Stichting die de nalatenschap van de 18e eeuwse burgemeester Groenveld beheert en de opbrengst ten goede doet komen aan de Allemanskerk. Zijn geloof leeft in zijn bijdrage aan de kerk nog zichtbaar voort
In 2001 kwamen daar twee ramen bij, geschonken door Maartje en Dick Barten.
Zij wilden hiermede hun verbondenheid met de niet meer bestaande of in gebruik zijnde kerkgebouwen in Noord-Scharwoude en hun familieleden die in het verleden onze gemeente hebben gediend tot uitdrukking brengen. Het ontwerp is van Ingeborg van Bleisem en de uitvoering was in handen van glazenier Jan Hoebe.
dagraam nachtraam
In april 2011 heeft Marije Wolfswinkel van Lichtraamwerk een nieuw glas-in-loodraam ontworpen voor de Allemanskerk in Oudkarspel. Thema van het raam: geboorte. Zo zie je een prachtige regenboog in het raam, een navelstreng (dna of lint) en ook een geboortester.
geboorte-raam
Hulp bij het inzetten kreeg Marije van Jan Hoebe, die al eerder ook glas-in-loodramen voor de Allemanskerk heeft gemaakt. Klik hier voor een filmpje van het plaatsen van het kerkraam "geboorte", een ontwerp van Marije Wolfswinkel:
http://www.youtube.com/watch?v=wk1aNSUWGoI
In 2012 is het Pinksterraam door Dick Barten en Marieke Neesen geschonken.
De verklarende tekst over het Pinksterraam van ontwerpster Marije Wolfswinkel:
Het Pinksterraam
In het ontwerp ziet u links bovenaan de zon die een vlammenzee verspreidt. De vlammen zijn een weergave van het Bijbelse verhaal in de tempel. “De vurige tongen” waren een teken van de heilige geest aan de apostelen.
In de onderste panelen van het raam ziet u vanuit de vlammenzee een windvlaag en de Heilige Geest die neerdaalt op aarde; weergegeven door de witte duif die een lenteblad vangt met zijn snavel.
Daarnaast loopt met de spitsboog tracering van het raam mee het completerende gedeelte van de regenboog; het bekende symbool van hoop. Hiermee is het Pinksterraam verbonden met het raam van de Geboorte; het gespiegelde deel van het geheel.
De spiegelingen ziet u eveneens terug in de twee ronde vormen of spiralen, met dikke loodlijnen weergegeven.
In het raam van de Geboorte worden deze vormen van onder naar boven weergegeven, in het Pinksterraam van boven naar onder.
Deze twee spiralen of F-muzieksleutels zijn ontstaan vanuit een getallenreeks die de gulden snede in zich draagt. Bij de gulden snede verhoudt het grootste deel zich altijd tot het kleinste, een formule die men steeds terugvindt in de natuur; de muziek en de kunst en die door de menselijke zintuigen ervaren wordt als schoonheid.
Aan elkaar gespiegeld geven deze spiralen de vorm van een vis, wat eveneens als een symbool van God kan worden gezien.
Het raam aan de oostzijde (achter het orgel) bevat een afbeelding bestaande uit een kruis met daarom heen palmbomen en eronder een silhouet van Jeruzalem (zie foto hieronder).
De Paaskaars
Op de scheiding van het schip en het koor staat de Paaskaars. Tijdens de diensten is deze ontstoken als teken van Gods aanwezigheid die Hij toegezegd heeft 'als twee of drie bijeen zijn in mijn Naam..'
Doopvont
Op het koor staat rechts een doopvont, een grote schaal waarin doopwater gegoten kan worden om te gebruiken bij het eerste inwijdingsritueel van nieuwe gelovigen. In onze kerk zijn dat doorgaans jonge kinderen, maar ook volwassenen kunnen (op belijdenis) gedoopt worden. De doop is in de naam van de Vader en de Zoon en de heilige Geest.
Het huidige doopvont komt uit de Ontmoetingskerk te Noord-Scharwoude.
De Tafel
De tafel die op het koor staat is een avondmaalstafel. De avond voor Jezus Christus gekruisigd werd heeft hij het avondmaal ingesteld terwijl hij met zijn discipelen het Pesachmaal vierde (het feestmaal ter herdenking van de bevrijding uit Egypte). Het gedachtenismaal dat Jezus Christus instelde was als herinnering en actualisering van de bevrijding van de dood bedoeld.
Op de tafel in het koor ligt de bijbel die geschonken werd bij de ingebruikname van de nieuwe hervormde kerk in Noord-Scharwoude in 1934 na het afbranden door blikseminslag van de middeleeuwse kerk van Noord-Scharwoude.
In protestantse kerken ligt vaak een bijbel zichtbaar op de tafel, als teken dat God zich in het bijzonder in zijn Woord openbaart.
De Antependia
Over de tafel hangt een kleed, een zogenaamd antependium. Dit kleed heeft de kleur van de actuele periode van het kerkelijk jaar.
Het kerkelijk jaar omvat een aantal perioden en hoogtijdagen. Bij elke tijd hoort een kleur. Die vier basiskleuren zijn het belangrijkste. In een oogopslag weten we in welke periode van het kerkelijk jaar we zijn. De symbolen zijn een toevoeging die bij de kleur passen. Het zijn geen reële voorstellingen, het zijn aanduidingen voor verhalen die we kennen.
Paars is de kleur van ingetogenheid. We gebruiken die kleur tijdens de Advent en Veertigdagentijd. Het kruis met de cirkel, de cirkel duidt op eeuwigheid, volmaaktheid.
Wit gebruiken we met Kerst en Pasen, de hoogtijdagen in de kerk, en een paar zondagen daarna. Een ster in de vorm van een kruis met de cirkel volgt de vorm van het paarse kleed.
Groen gebruiken we voor alle gewone zondagen door het hele jaar heen. Bij dit kleed hebben we voor het verhaal van de vijf broden en twee vissen gekozen, de aren symboliseren de broden. Groei, rentmeesterschap, delen, eten, samenzijn en nog veel meer termen zijn met dit verhaal verbonden.
Rood is een speciale kleur, die zoals jullie allemaal wel weten met Pinksteren aan bod komt. Een vrolijke kleur waarmee we aangespoord worden tot actie. De kleur kan ook bij doopzondagen en bevestiging van ambtsdragers hangen. De “vurige tongen” verbeelden beweging en aanmoediging.
In augustus 2017 zijn zonnepanelen geplaatst op het Allemanshuis. Voor een overzicht wat dat oplevert, klik hier
|